Worancha ወራንቻ

Gudumale Podcast 0112 

ሚያዚያ 29/2013 (ዋልታ)   – እየጣለ ያለው የበልግ ዝናብ በኢትዮጵያ አንዳንድ አካባቢዎች የጎርፍ አደጋ ሊያስከትል ስለሚችል ከውዲሁ ጥንቃቄ እንዲደረግ የብሔራዊ አደጋ ስጋት ስራ አመራር ኮሚሽን አሳሰበ። በብሔራዊ ሜትሮሎጂ ኤጀንሲ በሚያዚያ ወር ትንበያ መሰረት በኦሮሚያ፣ በጋምቤላ፣ በቤኒሻንጉል ጉሙዝ እና በአማራ ክልሎች እንዲሁም መካከለኛውና ምዕራብ ትግራይ ክልል፣ የደቡብ ክልል መደበኛና ከመደበኛ በላይ ዝናብ ይኖራቸዋል። በኦሮሚያ፣ ሶማሌ፣ ሲዳማ እና ደቡብ ክልሎች አንዳንድ አካባቢዎች ከዝናቡ መጠን መጨመር ጋር ተያይዞ የጎርፍ አደጋ ሊያስከትል ይችላል። በብሄራዊ ሜትሮሎጂ ኤጀንሲ የአየር ትንበያ መሰረት በቀሪው የበልግ ወቅት ለጎርፍ ተጋላጭ የሆኑ አካባቢዎች መለየታቸውን የብሔራዊ አደጋ ስጋት ስራ አመራር ኮሚሽን አስታውቋል። በዚህም መሰረት በኦሮሚያ ምዕራብ ሐረርጌ፣ ባሌ፣ አርሲ፣ ቦረና፣ ጉጂ እና ምዕራብ ጉጂ የጎርፍ ስጋት መኖሩን ተጠቁሟል። በሶማሌ ክልል ሸበሌ፣ አፍዴር፣ ሊበን፣ ዶሎ፣ ፋፋን፣ ሲቲ፣ ዳዋ አንዳንድ አካባቢዎች ጎርፍ ሊኖር እንደሚችልም ተገምቷል። በደቡብ ክልል ሀዲያ፣ ወላይታ፣ ጋሞ፣ ዳውሮ፣ ሰገን፣ ስልጤ፣ ጉራጌ አንዳንድ አካባቢዎችም የጎርፍ አደጋ ሊያጋጥም እንደሚችል ተገልጿል። በሲዳማ ክልል አንዳንድ አካባቢዎች እንዲሁም የድሬዳዋ ከተማና የገጠር ቀበሌዎችም የዝናቡን መጠን መጨመር ተከትሎ የጎርፍ ስጋት መኖሩን ኮሚሽኑ ጠቁሟል። በመሆኑም ለጎርፍ ስጋት ተጋላጭ ለሆነው ማህበረሰብ የቅድመ ጥንቃቄና ወቅታዊ መረጃ ተደራሽ ማድረግ እንደሚገባ አሳስቧል። በብሔራዊ የጎርፍ ግብረኃይልና በክልሎች ግብረኃይል መካከል ተከታታይነት ያለው መረጃ ልውውጥ እንዲኖር የማድረግ ስራ ተጠናክሮ መቀጠል እንዳለበትም ኢዜአ ዘግቧል።

የመልካም ምኞት መግለጫ የሲዳማ ሕዝብ የራስን በራስ የማስተዳደር ጥያቄ መልስ አግኝቶ ሲዳማ 10ኛ ክልል ሆኖ ሥራዉን በጀመረ ማግሥት ከሚያዝያ 29-30 ቀን 2013 ዓ.ም ለሚከበረው ለሲዳማ ብሔር የዘመን መለወጫ ፍቼ ጫምባላላ ታላቅ በዓል እንኳን በሰላም አደረሰን አደረሳችሁ እያልኩ፤ ለሲዳማ ሕዝብና ለመላው ኢትዮጵያውያን ፤የተሰማኝን ልባዊ ደስታ እና መልካም ምኞት በራሴና በኢ.ፌ.ዲ.ሪ. ባህልና ቱሪዝም ሚኒስቴር ስም አቀርባለሁ፡፡ አይዴ ጫምባላላ / Ayidde Chamabalalla!! የሲዳማ ብሔር ዘመን መለወጫ ፍቼ ጨምበላላ በዐል የሰብዓዊነት ጥግ የሚታይበት በዐል ነው፡፡ የሰብዓዊነት ጥጉ ራስን በሌሎች ጫማ ውስጥ መመልከት፤ መተባበር፤ መከባበር፤ በአብሮነት መኖር ፍቅር ደስታ እና ሰላም ነው፡፡ በእነዚህ መስፈሪያዎች ሲዳማ ሲሰፈር ሞልቶ ተትረፍርፎ የሚፈስ የመልካም እሴቶች ባለቤት ነው፡፡ ፍቼ ጫምባላላ በትውልድ መስተጋብር፤ በዘመን ሰረገላ ተሸጋግሮ፤ በትውልድ ቅብብሎሽ ተጠብቆ፤ በሕዝቦች መካከል ሰንሰለት ሠርቶ፤ ያለፈውን ትውልድ አሁን ካለው ትውልድ ያገናኘ እንቁ የአብሮነታችን መገለጫ፣ የኩራታችን ምንጭ የሆነ ባህላዊ ዕሴታችን ነው፡፡ በዚህ በዐል ስለሰላም ይዘመራል፤ ስለአገሩ፤ ወንዙ፤ አድባሩ፤ ሜዳው፤ ሸንተረሩ፤ በቸር ዉሎ በቸር ማደር፤ በበዐሉ በሚደረጉ መንፈሳዊ እና ባህላዊ ክዋኔዎች አማካኝነት አስፈላጊው ሁሉ ይደረጋል፡፡ ሰላም፣ መከባበር፣ አብሮነት፣ መቻቻል፣ ልማት፣ እርቅ፣ ሰብዓዊና ዴሞክራሲያዊ መብቶችን የሚያጎሉ ሥርዓቶች ይከወናሉ፤ መልእክቶች ይተላለፋሉ፤ ብሔሩ ጠብቆ፣ ተንከባክቦ፣ እዚህ ያደረሳቸው በጎ ዕሤቶቹ በስፋት ይዘከራሉ፡፡ ከዚህም ባሻገር በዓሉ የሲዳማ ማኅበራዊ፣ ማኅበረ ሰብአዊ፣ ኢኮኖሚያዊ፣ ፖለቲካዊ እና ምጣኔ ሃብታዊ መገለጫም ነው፡፡

  የሲዳማና ኦሮሚያ ክልሎች አዋሳኝ አካባቢዎችን ጸጥታ በመጠበቅ ለምርጫው ስኬታማነት እየተሰራ መሆኑን ተገለጸ ሚያዝያ 30 ቀን 2013 (ኢዜአ) የሲዳማና ኦሮሚያ ክልሎች አዋሳኝ አካባቢዎችን ከፀረ-ሠላም ኃይሎች እንቅስቃሴ ነፃ በማድረግ መጪው አገራዊ ምርጫ ሠላማዊና ፍትሐዊ እንዲሆን እየተሰራ መሆኑን የሁለቱ ክልሎች የሠላምና ፀጥታ አካላት ገለፁ። በክልሎቹ አዋሳኝ አካባቢዎች ዘላቂ ሠላምና ልማት ለመፍጠር በሚከናወን ቅንጅታዊ አሰራር ላይ ያተኮረ መድረክ በሀዋሳ ከተማ ተካሂዷል። የሲዳማ ክልል ሠላምና ፀጥታ ቢሮ ኃላፊ አቶ አለማየሁ ጢሞቲዎስ በመድረኩ እንደተናገሩት፤ ቀደም ሲል በህዝቦች መካከል ቅራኔዎችን በመፍጠር ለመነጣጠል ሲሰራ ቆይቷል። "በአዋሳኝ አካባቢዎች በአስተዳደራዊ ወሰን፣ በግጦሽ መሬትና በሌሎች ምክንያቶች ግጭት በመቀስቀስ ህዝብን ከህዝብ ለማራራቅ በርካታ ሥራዎችን ተሰርተዋል" ብለዋል። ከለውጡ በኋላ ሁለቱ ክልሎች በጋራ ባከናወኗቸው ተግባራት ባለፉት ሰባት ዓመታት ተፈናቅለው የነበሩ ከ100 ሺህ በላይ ዜጎች ወደ ቀዬአቸው ተመልሰው የተረጋጋ ሕይወት መምራት መጀመራቸውን አስታውቀዋል። “አዋሳኝ አካባቢዎችን ከፀረ-ሠላም ኃይሎች እንቅስቃሴ ሙሉ በሙሉ ነፃ በማድረግ ለምርጫው ሠላማዊነትና ፍትሐዊነ እየተሰራ ነው” ብለዋል። ሰሞኑን በተደረገ የጋራ ክትትል ብቻ በአጎራባች ከተሞች ጥቃት ሊፈፅሙ በዝግጅት ላይ የነበሩ የአሸባሪው ሸኔ ክንፎችን በቁጥጥር ሥር ማዋል መቻሉን ተናግረዋል። የኦሮሚያ ክልል አስተዳደርና ፀጥታ ቢሮ ምክትል ኃላፊ አቶ ሲሳይ ሁሪሳ በበኩላቸው “የሁለቱን ክልሎች አዋሳኝ አካባቢዎች በዘላቂ ሠላምና አብሮነት እንዲሁም በልማት ለማስተሳሰር ስትራቴጂያዊ ዕቅድ ተዘጋጅቷል” ብለዋል። ወረዳና ቀበሌን ያጣመረ የጋራ የሠላምና ፀጥታ ኮ